GÖREV HAYVANLARI DAİRE BAŞKANLIĞI
KURULMALIDIR!!!
Prof. Dr. Yener ÜNVER
Prof. Dr. İ. Hamit
HANCI
Adli
olaylarda bilgisinden yararlanılan kişilere bilirkişi denir. Bir çok adli
konuyu çözümlemek ; özel bilgiyi , tekniği
ve uzmanlığı gerektirir.
Bilirkişilik
denildiğinde de akla ilk gelen bilim Adli Tıp olmakla birlikte, Adli Tıp, çok
daha büyük bir ailenin bir parçası ,halk tarafından bilinen yönüdür.
Biz bu
geniş aileye Adli Bilimler diyoruz.
Adli
Bilimler; Tıp, Sağlık, Temel, Fen, Sosyal, Siber, Uzay, Ulaştırma, Savunma ve
Güvenlik bilimleri ile Felsefe, Spor ve Sanatın adalete bilirkişilik hizmeti
vermesini sağlayan bilimler bütünüdür”
Adli
Bilimlerin alt alanlarını Adli Bilimciler Derneği Komisyonlarında görmekteyiz;
2001
yılında kurulan Adli Bilimciler Derneği bu alanda çalışan Adli Bilimcileri bir
araya getirerek , Adli Bilimlerin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Bu
alanlarda 120 komisyonu mevcut olup kimi yıllardır bağımsız kongre ve kurslar
yapacak kadar ilerlemiş, kimisi alanı geliştirecek kişileri beklerken pasif
durumdadır.
Adli
Bilimciler Derneği Komisyonları; Adli Tıp ,Adli Muhasebe ,Adli Psikoloji ,
,Adli Hemşirelik , , ,Adli Biyoloji ,Adli Ziraat ,Adli Patoloji ,Adli
Antropoloji ,Adli İstatistik ,Adli Diş Hekimliği ,Sağlık Hukuku ,Adli Gıda
incelemeleri ,Adli Astronomi ,Adli Belge İncelemeleri ,Olay Yeri İnceleme v.s
Aslında
Adli Bilimler alanları bir çarkın dişlileri gibi. Bir dişli eksik kaldı mı
çarkın işleyişi yavaşlamaktadır.
Adli
Bilimler in üzerinde yeterince çalışılmamış eksik alanlarından biri de “ADLİ VETERİNERLİK ya da VETERİNER ADLİ
TIBBI” dır.
Veteriner
Adli Tıbbı içinde faydalandığımız hayvanların başında halk arasında K-9
olarak bilinen dedektör görev köpekleri gelmektedir.
Canlı
insan, ceset, bomba ve uyuşturucu tespitinde görev köpeklerinden yararlanılmaktadır.
Görev
Köpeklerinin ülkemizde ilk yetiştirildiği yer Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) ye
bağlı o zamanlar Asayiş daha sonra da KOM Daire başkanlığı bünyesindeki Köpek
Eğitim Merkezi (KEM) Şube Müdürlüğü dür.
KEM, 2015
yılında , şu anki adıyla EGM Narkotik Suçlarla
Mücadele Daire Başkanlığı bünyesine geçmiştir.
KEM in
yanı sıra Jandarma Genel Komutanlığına bağlı JAKEM mevcut olup, ayrıca Hava
Kuvvetleri ,AFAD , Gümrük Muhafaza ve İtfaiye v.b Kurumların Görev Köpeği
Yetiştirme birimleri bulunmaktadır.
Ülkemizde
Canlı insan, ceset, bomba ve uyuşturucu tespiti gibi 10 farklı alanda görev köpeklerinden yararlanılmaktadır.
Kalabalıklaşan
şehirlerde suçun şiddeti ve çeşitliliği de artmaktadır. Suçu takip
etmek teknolojiyle kolaylaşmış olsa da suçlularında suçu işlerken ve de gizlerken
aynı teknolojilerden faydalanmaları da bir paradokstur. Bu durumda güvenlik
güçlerinin suçlulara karşı avantalı olacakları bir enstruman bulmalarının
gereği ortaya çıkmaktadır ki bu da suçu takip ederken canlı hayvanların
olağanüstü yeteneklerinden yararlanmak olacaktır.
Güvenlik
ile ilgili konularda canlı hayvanlardan yararlanmak; kişisel yeteneklerin
belirli seviyede geliştirilmesi, bilgi birikiminin oluşturulması ve
güncellenmesi gereğini doğurur. İşte bunu suçlular başaramayacakları için
güvenlik güçleri ilk defa bir adım suçluların önüne geçebilecektir. Çünkü işin
doğası gereği suçlular ilk hamleyi yapan olduklarından her zaman avantajlı ve
öndedirler.
Bu
kapsamda hangi hayvanlar kullanılacaktır? Hangi tür olayda hangi hayvanların
yeteneklerinden yararlanılacaktır?
Bu konu
hakkında düşünürken insanın aklına ilk gelen hayvanlar belki de; köpek, katır,
at, eşek, arı, karga, güvercin, böcek, kurtçuklar ve fareler
olacaktır. Ceset üzerindeki Bir böceğin ölüm yerini ve zamanını
belirtmesi, katırın mayına basmamak için
geliştirdiği yetenekleri, farelerin çeşitli etlere karşı gösterdikleri farklı
tepkiler ve daha sayamayacağımız birçok özellik güvenlik güçleri için büyük bir
nimet olacaktır
GÜVENLİK MAKSATLI KULLANILAN
HAYVANLARIN HİZMET VERDİĞİ ALANLAR:
Atlar; asayiş
ve devriye hizmetlerinde kullanılır. İnsanların zarar görmeden kalabalıkların
sevk ve idare edilmesinde çok etkilidir.
Köpekler; yukarda
belirtilen arama hizmetleri dışında koku teşhis köpeği olarak da
kullanılmaktadır. Suçluların suç mahallinde bıraktıkların delillerden suçlunun
şüpheliler arasından ayırt edilmesini sağlamaktadır.
Ayrıca Kayıp,
ölü, felaket mağduru insanlara ulaşılmasını sağlamakta ve Kara mayınları ve
patlayıcı mühimmatlarını bulmaktadır.
Arılar:
uyuşturucunun ve uyuşturucu kullanıcılarının tespitinde etkilidir. Mayınların
bulunmasında da yararlanılmaktadır
Böcek
larvaları: ceset incelemelerinde ölüm zamanının ve yerinin tespitini sağlar.
Hatta entomotoksikolojik araştırmalarla cesedin neyle zehirlendiğini ortaya
çıkarır.
Yunus
balıkları: özellikle denizaltı ve deniz mayınlarının tespiti ve imhasında
kullanılır.
Katırlar:
kara mayınlarının yerlerini tespit ederler.
Kargalar
ve saksağanlar; yönlendirildikleri kişinin bulunmasını sağlarlar. Usame Bin
Ladin’in yerinin bu şekilde tespit edildiği iddia edilmektedir.
Akbabalar
ceset tespitinde kullanılabilir
Fareler:
patlayıcı maddelerin ve mayınların tespitinde kullanılır. Köpeklere uygulanan
yöntem burda da kullanılmakla birlikte ,farelerin eğitim masrafı mayın bulan
köpeklere göre 1/5 tir.
Sinekler:
özellikle suda ölen insanların cesetlerinin tespitine yardımcı olurlar.
Kartallar
ve atmacalar: üzerlerine konan kameralarla sessiz dron olarak
değerlendirilirler. Kartallar yetkisiz dronları önlemede kullanılır
Örnekler
daha çok arttırılabilir. Bu canlıların yetenekleri arasından bizim işimize
yarayanları seçmemiz halinde suçun takibinde ve çözümünde inanılmaz hıza ve
doğruluk payına ulaşılacaktır.
Kullanma
ımkanı açısından bu kadar çok hayvan çeşidinin olması ister istemez bizi yeni
kurumsal yapılanmalara götürecektir.
Sadece
görev köpeği bazen de asayiş görevi için at
yetiştiren şubelerimiz bu çeşitlilik karşısında yetersiz kalacaktır.
Ayrıca bu
şubelerimiz doğal olarak konuya nispeten yabancı başka kurumsal kimliklerin
altında hizmet verdikleri için zaman zaman kendilerini ifade etmede
zorlanabilmektedirler. Bu yapılanmanın doğal sonucu olup kimsenin kusuru
değildir.
O zaman
çözüm ne olacaktır.
Başlangıçta
Emniyet Genel Müdürlüğü , Jandarma Genel Komutanlığı gibi öncü kurumlarımızda “GÖREV HAYVANLARI
DAİRE BAŞKANLIĞI” kurulmalı ,
Uzmanlaşmış
bu başkanlıklar üzerinden adalet ve güvenlik sistemimize hizmet sunulmalıdır.
Prof. Dr. İ. Hamit Hancı
Adli Bilimciler Derneği Başkanı
Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder